Tra Từ Điển Đạo Phật

(bằng pháp môn Như Lý Tác Ý) Hộ trì các căn là pháp môn dùng pháp như lý tác ý để giữ gìn mắt, tai, mũi, miệng, thân và ý làm cho nó không dính mắc sáu trần: sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp để tâm ly dục ly ác pháp, để tâm tuôn trào tất cả nghiệp chướng do từ lâu huân tập, tức là sống độc cư trọn vẹn, không hề phá hạnh độc cư thì người ấy đang thể hiện Hạnh Đức.

Hộ trì các căn là một pháp trong nhóm của pháp môn “độc cư”. Độc cư chia ra làm ba nhóm: - Nhóm thứ nhất, là độc cư thuộc về thân, còn gọi là an trú - Nhóm thứ hai, là độc cư thuộc về ý, còn gọi là độc trú - Nhóm thứ ba, là độc cư thuộc về sáu căn, gọi là phòng hộ sáu căn, còn gọi là hộ trì các căn.

Hộ trì các căn tức là dùng pháp như lý tác ý để giữ gìn mắt, tai, mũi, miệng, thân và ý để tập Tỉnh Giác trên hơi thở. Pháp môn Như Lý Tác Ý là một pháp môn giúp cho tâm Tỉnh Giác hoàn toàn. Nó còn giúp làm chủ ăn uống, giúp chú tâm tỉnh giác, nhờ tâm có tỉnh giác mới gọt rửa được ngũ triền cái, nhờ hằng ngày gọt rửa ngũ triền cái nên tâm vô lậu hoàn toàn.

Ví dụ: Khi mắt thấy một chiếc xe hơi đang chạy trên đường, một con bò đang ăn cỏ, hay một người già chống gậy đi bộ trong vườn v.v... thì liền Tác Ý: “Mắt không nên nhìn xe hơi, con bò hay cụ già mà hãy quay vào nhìn hơi thở, biết Hơi Thở Ra Vô” hay “Mắt hãy nhìn chỗ Tâm Bất Động, Thanh Thản, An Lạc và Vô Sự.

Tai, mũi, miệng, thân, ý cũng vậy, khi nghe, khi cảm giác mùi vị, cảm xúc hay khởi niệm thì đều phải Tác Ý như vậy. Đó là phòng hộ sáu căn bằng pháp môn Như Lý Tác Ý. Tỉnh Giác, Độc Cư và Ăn Uống Tiết Độ đều dùng pháp Như Lý Tác Ý dẫn tâm vào đạo thì mới hoàn toàn giải thoát.

Nếu một người tu tập theo Phật giáo mà hoàn thành ba pháp môn (

1- Hộ trì các căn;

2- Tiết độ trong ăn uống;

3- Chú tâm tỉnh giác) thì người ấy tâm hoàn toàn vô lậu, ngay đó họ chứng đạo vô thượng Bồ Đề.