Tra Từ Điển Đạo Phật

Gợi ý

• Tầm ác

  là những suy tư, nghĩ tưởng về một ác pháp để biến ra lời nói hay hành động làm đau khổ mình, đau khổ người và chúng sanh. Suy tư ác thì phải ngăn chặn và đoạn diệt. Đó là cách thức tu tập tâm ly dục, ly ác pháp,...

• Trạo cử Kiết Sử

  Những phiền não khiến tâm bất an, đó là về tâm. Còn trạo cử về thân thì thân đau nhức chỗ này, chỗ kia hoặc mỏi mệt bất an, lăn qua lộn lại, thân nhúc nhích, động đậy không lúc nào yên.

• Đoạn ái

  là chấm dứt tái sanh luân hồi.

• Hỷ vô lượng tâm

  là vui, vui vẻ với mọi người (người thương, kẻ oán). Nói cho đủ là tùy hỷ. Vô lượng là tràn đầy, phủ trùm. Hỷ tâm có hai loại: 1/ Hỷ vô lượng dục lạc (vui theo ngũ dục lạc) Đây là cái vui ngắn ngủi, mê muội của người...

• Muốn cho thân tâm tự thanh tịnh

  thì mọi người phải thực hiện ngay năm hành động đạo đức này: 1- Phải từ bỏ lấy những vật không cho. 2- Những vật không cho nhất định không lấy, chỉ lấy những vật đã cho. 3- Không được mong cầu những vật của người khác chưa cho, chỉ...

• Người ly dục, ly bất thiện pháp

  Một người tu tập cẩn thận, có ý tứ, thận trọng giữ gìn từng lời nói, hành động, trong việc làm biết sống hòa hợp thương yêu và tha thứ cho nhau, không tỵ hiềm ganh ghét, không tranh đua hơn thiệt, không châm biếm mỉa mai, giữ gìn kỷ...

• Sanh khổ

  Sanh nghĩa là cuộc sống của chúng ta, là những vật chất như: thực phẩm, y phục, nhà ở, đồ đạc, tiền bạc, đất đai, ruộng vườn, v.v... do sức lao động bằng chân tay hoặc bằng trí óc làm ra thì phải chịu nhiều vất vả, cực khổ, nhọc...

• Cõi Địa Ngục

  (Theo kinh sách Nguyên Thủy) là trạng thái thân tâm đau khổ, ê ẩm nhức nhối, phiền não, bất an, bất toại nguyện, v.v... Trong trạng thái tâm này khi còn đang sống, cũng như lúc sắp lâm chung đã xác định hướng đi rõ ràng của người này khi...

• Đoạn diệt

  là làm cho đứt đoạn, lìa ra và làm cho tiêu mất không còn tới lui được nữa.

• Hỷ vô lượng tâm giải thoát

  là vui với việc làm từ thiện của người khác. Khi có người bố thí, cúng dường, hoặc xây nhà thương, trường học thì ta liền tán thán, vui theo, và tận tâm giúp đỡ với lòng hân hoan, sung sướng. Sự vui theo này là một bước tiến trên...

• Muốn cho thân, khẩu, ý nghiệp thanh tịnh

  thì không nên làm những điều ác, như: 1- Ý tham dục, ham muốn cái này, cái kia, xan tham, v.v… 2- Ý sân hận, thù oán, ghen ghét, tị hiềm, tật đố, v.v… 3- Ý si mê, lười biếng ham ngủ nghỉ, hôn trầm thùy miên, vô ký,.. Khi...

• Sanh y

  là mọi sự vật chung quanh ta làm thành cuộc sống của ta như: Cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh em, chị em, cô bác, dì dượng, bạn bè, thân bằng, quyến thuộc, nhà cửa, của cải, tài sản, đất đai, ruộng vườn, xe cộ, ti vi, máy tính,...

• Trạo hối triền cái

  là cái màn ngăn che trạo hối khiến cho ta không thấy, nhưng trạo hối vẫn còn y nguyên. Năm triền cái Dục tham, Sân, Hôn trầm thùy miên, Trạo hối, Nghinày là năm pháp ngăn che làm cho tâm chúng ta không thanh tịnh, tức là không ly dục...

• Cõi Ngạ quỷ

  (Theo kinh sách Nguyên Thủy) Ngạ quỷ là những người nghèo đói, khổ sở không có cơm ăn, áo mặc. Cõi Ngạ quỷ (theo kinh sách Nguyên Thủy) là chỉ cho những người sống trong cảnh đói khổ thiếu trước hụt sau mọi mặt, muốn ăn không có mà ăn,...

• Đoạn dứt sanh y

  tức là sống đúng đời sống Phạm hạnh. Sống đúng đời sống Phạm hạnh tức là hành trì giới luật nghiêm túc; giới luật nghiêm túc tức là trí tuệ. Như vậy, đoạn dứt duyên sanh (sanh y) tức là trí tuệ, trí tuệ tức là “minh”.Nhưng minh là đời...

• Im lặng biết im lặng

  nghĩa là phải tỉnh thức hoàn toàn lúc nào cần im lặng thì im lặng và lúc nào cần nói thì nói, đáng nói thì nói, không đáng nói thì im lặng. Đó là sự tỉnh thức trong sự im lặng. “Nói năng hay im lặng đều phải nhiếp tâm...

• Muốn cho thế giới tưởng hoạt động một cách hiệu nghiệm

  các nhà tôn giáo dùng tưởng ấm của mình, bằng cách “ức chế ý thức và ám thị tưởng ấm”, khiến cho ý thức phải ngưng nghỉ, tưởng thức hoạt động.

• Sanh y là căn bản của sự đau khổ

  nghĩa là những pháp chung quanh ta tạo thành một đời sống, chính vì đời sống chung đụng với mọi người, mọi vật và mọi loài chúng sanh mà chúng ta phải chịu nhiều khổ đau, phiền toái, v.v... khi mà chúng ta không biết sử dụng trí tuệ nhân...

• Tầm, tứ là khẩu hành

  Có nghĩa là khi nhập Nhị thiền tầm tứ diệt. Tầm tứ là ý thức, thuộc trong nhóm sáu thức mắt, tai, mũi, miệng thân, ý. Khi tầm tứ diệt thì sáu thức mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý đều diệt.

• Trau dồi tâm bi

  là nhắm ngay vào sự đau khổ của chúng sanh để mà xoa dịu, an ủi. Phải dùng lời khuyên bảo, thăm hỏi, có hành động cứu giúp. Muốn trau dồi tâm bi thì lúc nào ta cũng nhắc nhở tâm ta hãy thương người đang sân, đang đau khổ,...